Μεγάλη Εβδομάδα

Μεγάλη Εβδομάδα ή Εβδομάδα των Παθών, ή κατά το επισημότερο Αγία και Μεγάλη Εβδομάς, ονομάζεται σύμφωνα με το χριστιανικό εορτολόγιο η αμέσως επόμενη εβδομάδα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.

Γενικά

Η Μεγάλη Εβδομάδα αρχίζει από την Κυριακή των Βαΐων το βράδυ, όπου τελείται η Ακολουθία του Νυμφίου, και τελειώνει το Μεγάλο Σάββατο και είναι αφιερωμένη στα Άγια Πάθη του Ιησού Χριστού. Ονομάζεται Μεγάλη από την ανάμνηση των γεγονότων που διαδραματίζονται καθ΄ εκάστη των ημερών αυτής τα οποία και θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικά για τη χριστιανική θρησκεία.
Η Μεγάλη Εβδομάδα λέγεται επίσης και "Αγία Εβδομάδα". σε διάκριση της "Καθαρής Εβδομάδας" που είναι η πρώτη εβδομάδα των νηστειών της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, αλλά και όλων των άλλων εβδομάδων του έτους, καθώς επίσης και "Εβδομάδα ξηροφαγίας" επειδή ακολουθείται αυστηρή νηστεία, ως και ακόμη παλαιότερα "άπρακτος εβδομάς" όπου παράλληλα με την αυστηρή νηστεία συνηθίζονταν και η πλήρης αποχή από κάθε εργασία.

Ορθόδοξη Εκκλησία

Στην Ορθόδοξη Εκκλησία, σύμφωνα με το τηρούμενο Μηναίο ή Μηνολόγιο, καθεμιά απ' τις μέρες της Μεγάλης Εβδομάδας είναι αφιερωμένη και σε κάποιο ή κάποια επιμέρους περιστατικά των Παθών.

• Η Μεγάλη Δευτέρα είναι αφιερωμένη στη μνήμη του Ιωσήφ, του γιου του Ιακώβ, που αναφέρεται στη Παλαιά Διαθήκη και στην άκαρπη συκιά, που την καταράστηκε ο Χριστός και ξεράθηκε μ' ένα του λόγο.
• Η Μεγάλη Τρίτη είναι αφιερωμένη στην παραβολή των Δέκα Παρθένων. Η παραβολή αυτή συμβολίζει την πίστη και την προνοητικότητα.
• Η Μεγάλη Τετάρτη είναι αφιερωμένη στη μνήμη της αμαρτωλής γυναίκας που μετανόησε, πίστεψε στο Χριστό και άλειψε τα πόδια του με μύρο. Ψάλλεται το τροπάριο που έγραψε η μοναχή Κασσιανή.
• Η Μεγάλη Πέμπτη είναι αφιερωμένη στο Μυστικό Δείπνο, στην προσευχή στην Γεσθημανή, στην προδοσία του Ιούδα, στη σύλληψη του Ιησού, στην ανάκριση από τον Άννα, στην άρνηση του Πέτρου και στην καταδίκη του Χριστού από τον Καϊάφα.
• Η Μεγάλη Παρασκευή είναι αφιερωμένη στη Σταύρωση και την Ταφή του Χριστού.
• Το Μεγάλο Σάββατο είναι αφιερωμένο στην Εις Άδου Κάθοδο

Ιερές Ακολουθίες - Τροπάρια

Το απόγευμα προς βράδυ της Κυριακής των Βαΐων, της Μεγάλης Δευτέρας και της Μεγάλης Τρίτης ψάλλεται η Ακολουθία του Νυμφίου και ο Όρθρος της επόμενης μέρας και το Μεγάλο Απόδειπνο λίγο νωρίτερα τις πρώτες απογευματινές ώρες, ενώ τα πρωινά η προηγιασμένη Θεία Λειτουργία. Τα τροπάρια που ψέλνονται είναι το του Νυμφίου Ιδού ο Νυμφίος έρχεται και το Τον Νυμφώνα σου βλέπω ενώ τη Μεγάλη Τρίτη το βράδυ ψάλλεται το τροπάριο της Κασσιανής, Κύριε η εν πολλαίς αμαρτίαις.
Το πρωί της Μεγάλης Τετάρτης τελείται η προηγιασμένη Θεία Λειτουργία και το απόγευμα γίνεται η Ακολουθία του Ευχελαίου και η τελετή του Νιπτήρος, που είναι και ο Όρθρος της Μεγάλης Πέμπτης που αναφέρεται στο Μυστικό Δείπνο και ψάλλεται το Κοντάκιο Ότε οι ένδοξοι μαθηταί.
Το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης τελείται η Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου και στο τέλος οι πιστοί μεταλαμβάνουν της Αγίας Κοινωνίας, το απόγευμα προς βράδυ γίνεται η Ακολουθία των Αγίων και Αχράντων Παθών ή Δώδεκα Ευαγγελίων στην οποία αναγιγνώσκονται 12 περικοπές από τα 4 Ευαγγέλια, του Ματθαίου, του Μάρκου, του Λουκά και του Ιωάννη σχετικά με τα Άγια Πάθη του Χριστού από το Μυστικό Δείπνο μέχρι την Ταφή, παράλληλα γίνεται και η έξοδος του Τιμίου Σταυρού με τον Εσταυρωμένο από την Αγία Τράπεζα και η περιφορά του σε όλο το χώρο του ναού ενώ ψάλλεται το Σήμερον κρεμάται επί ξύλου.
Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής αποτελεί την κορύφωση του Θείου Δράματος με την Ακολουθία των Μεγάλων Ωρών και τον Εσπερινό της Αποκαθήλωσης όπου ο ιερέας κατεβάζει τον Εσταυρωμένο από τον Σταυρό και τον τυλίγει σε καθαρό σεντόνι ενώ από αργά το βράδυ έχει ετοιμαστεί ο Ιερός Επιτάφιος έτσι ώστε να τοποθετηθεί το Άγιο Σώμα του Κυρίου και το βράδυ οι πιστοί παρακολουθούν με κατάνυξη τον όρθρο του Μεγάλου Σαββάτου και την Ακολουθία του Επιταφίου και ψάλλονται τα Εγκώμια σε τρεις στάσεις: Η Ζωή εν Τάφω α' στάση, Άξιον Εστί β' στάση, και Αι γενεαί πάσαι γ' στάση μετά τα οποία και πραγματοποιείται η περιφορά του Επιταφίου στους δρόμους της πόλης ή του χωριού.
Το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου ψάλλεται ο Εσπερινός της Ανάστασης, λεγόμενη και "Πρώτη Ανάσταση" και το τροπάριο Ανάστα ο Θεός. Το μεσημέρι στον Πανάγιο Τάφο πραγματοποιείται η αφή του Αγίου Φωτός όπου και διανέμεται σε όλο τον Ορθόδοξο κόσμο και το βράδυ ακολουθεί η Τελετή της Αναστάσεως με το Δεύτε λάβετε Φως και το Χριστός Ανέστη που συνοδεύεται από τους χαρμόσυνους ήχους της καμπάνας, τους ασπασμούς της αγάπης και τη ρίψη πυροτεχνημάτων, βεγγαλικών και βαρελότων.

Πολιτική εορτή

Οι χριστιανικές χώρες περιβάλλουν τις εορτές της Μεγάλης Εβδομάδας με ιδιαίτερες εργασιακές νομοθεσίες στις οποίες περιλαμβάνονται διατάξεις που αφορούν τον χρόνο εργασίας και λειτουργίας των δημοσίων υπηρεσιών και των καταστημάστων, πρόσθετες αμοιβές, ημιαργίες και αργίες, άδειες προσωπικού κ.λπ.
Επίσης στις θρησκευτικές τελετές των δύο τελευταίων ημερών, της Μεγάλης Παρασκευής και του Μεγάλου Σαββάτου, οι πολιτειακές, πολιτικές και στρατιωτικές Αρχές συμμετέχουν των εορτασμών προσδίδοντας σ΄ αυτές ιδιαίτερη βαρύτητα και λαμπρότητα.

 Σημείωση

• Συνέχεια της Μεγάλης Εβδομάδας είναι η Διακαινήσιμος εβδομάδα.