Ι.Ν ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΣΤΟ ΠΕΝΤΑΛΟΦΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ!!!

ΠΕΡΑΣΑΝ 21 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ''ΚΑΨΙΜΟ'' ΤΟΥ Ι.Ν ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΑΣ ΣΤΟ ΠΕΝΤΑΛΟΦΟ!!! ΑΣ ΜΑΘΟΥΜΕ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ!!!!!ΕΝΑ ΠΑΜΜΕΓΙΣΤΟ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ ΟΙΚΕΙΟΘΕΛΩΣ.Σ' ΟΣΟΥΣ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΤΗ ΖΩΗ ΑΣ ΕΙΝΑΙ ΕΛΑΦΡΥ ΤΟ ΧΩΜΑ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΣΚΕΠΑΖΕΙ!!!

Σε μεγάλη μαρμάρινη πλάκα στην είσοδο του Ναού είναι χαραγμένο το χρονικό, η ιστορία της:

Ο Ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού δεσπόσει στον κεντρικό και κύριο λόφο του οικιστικού συγκροτήματος του χωριού της Πενταλόφου. Η ιστορία του αρχίζει το έτος 1875 λίγα χρόνια μετά την απελευθέρωση όταν ο τότε μητροπολίτης Αιτωλοακαρνανίας Ακύλας τέλεσε τα εγκαίνια την 26η Απριλίου του έτος εκείνον.

 Ο πρώτος εκείνος Ναός ήταν μικρός και καθώς ο οικισμός μεγάλωνε δεν μπορούσε να εξυπηρετεί τις θρησκευτικές ανάγκες των χριστιανών. Γύρω γύρω από το Ναό υπήρχε το κοιμητήριο με τους ξύλινους σταυρούς που στο κέντρο τους αναπαυόταν ένα μικρό καντήλι, που όμως γρήγορα γέμισε και δεν μπορούσε να καλύψει τις ανάγκες ταφών. Τότε στις αρχές του εικοστού αιώνα μετέφεραν το κοιμητήριο νοτιότερα εκεί που είναι σήμερα. Ταυτόχρονα ξεκίνησαν τις διαδικασίες για ανέγερση μεγαλύτερου Ναού.

Ο συνταγματάρχης του τσαρικού στρατού ονόματι Λεμπεντέφ που τότε εργαζόταν στο βαλτό Λεσινίου τον οποίο η γεωργική εταιρεία Λεσινίου (Γ.Ε.Λ.) είχε αναλάβει να αποξηράνει, έκανε το σχέδιο του νέου Ναού το οποίο ήταν τρίκλιτη βασιλική με τρούλο. Το σχέδιο προβλέπει ότι ο νέος Ναός να κυκλώσει εντός του τον παλιό Ναό έως ότου αποπερατωθεί και τότε να γκρεμιστεί. Οι Ηπειρώτες μαστόροι από τα Ζαγοροχώρια ανέλαβαν να υλοποιήσουν το μεγαλόπνοο σχέδιο. Έγιναν καταρχήν τα θεμέλιά και οι τοίχοι προχώρησαν έως λίγων μέτρων όμως ο πρώτος μεγάλος πόλεμος επιβράδυνε πολύ το ρυθμό. Το έργο προχωρούσε να όμως που ήρθε και ο δεύτερος μεγάλος πόλεμος και το έργο σταμάτησε. Με την λήξη του πολέμου άρχισε ξανά η ανέγερση και η φημισμένοι Ηπειρώτες μαστόροι (Καρακωσταίοι) έπιασαν δουλειά. Προς το τέλος της δεκαετίας του πενήντα όλα είχαν πια φτάσει στο ποθητό τέλος. Ο παλαιός Ναός γκρεμίστηκε και εγκαινιάστηκε ο νέος εφημερεύοντος του π. Αθανάσιου Πετρονικολού και Αρχιερατούντος του Μητροπολίτου Ιεροθέου.

Ο νέος ναός δεν έγινε όπως ακριβώς τον σχεδίασε ο συνταγματάρχης Λεμπεντέφ, διότι ούτε τρούλο απέκτησε ούτε γυναικωνίτη. Εξαιτίας της φτώχειας και της βιασύνης έγινε κουτσουρεμένος. Αυτή η βιασύνη σε συνδυασμό με τη φθορά του χρόνου κι άλλες παραλείψεις το 1991 λειτούργησαν ούτως ώστε από πυρκαγιά από βραχυκύκλωμα να καταστραφεί και να μείνουν μόνο οι τοίχοι. Όμως οι εποχές τώρα έχουν αλλάξει δεν υπήρχε η παλαιά φτώχια και ανέχεια. Πολύ γρήγορα συγκεντρώθηκαν τριάντα εκατομμύρια δραχμές. Μετά τρία έτη το 1994 ο Ναός ξαναλειτούργησε και αυτή τη φορά με τρούλο γυναικωνίτη και τσιμεντοσκεπή ούτως ώστε να είναι απυρόβλητος από φωτιά. Σήμερα λίγο - λίγο καλλωπίζεται και γίνεται μέρα με τη μέρα πιο ωραίος και πιο όμορφος. Αγιογραφίες διακοσμητικά για άλλα είναι στην καθημερινότητά. Στο βόρειο μέρος που πριν ήταν γεμάτο από βατιές και μερικές ελιές και όπου τα φίδια είχαν τις φωλιές τους σήμερα υπάρχει μια μικρή οικία για να ξεκουράζεται και να διαμένει ο εκάστοτε ιερέας. Επίσης υπάρχει τουαλέτα για τις σωματικές ανάγκες των πιστών.

Εφημέριοι που υπηρέτησαν το Ναό ήταν από την ίδρυσή του έως το 1915 ο π. Νικόλαος Μυτιληναίος, από το 1915 έως το 1942 ο π. Παναγιώτης Λαλαπάνος, από το 1950 έως το 1983 ο π. Αθανάσιος Πετρονικολός, 1985-86 ο π. Ιωάννης Ντούμας, 1988-89 ο π. Ηρακλής Βερλέκης και από το 1990 έως και σήμερον 2012 ο π. Άγγελος Μπεκιάρης.....Μετά τιμής A.M. Ιερεύς Άγγελος Μπεκιάρης...................Η παλιά εκκλησούλα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. την Αγία Σωτήρα, όπως τη λέγαμε. Ήταν πολύ μικρή. Είχε χτιστεί ποιος ξέρει πότε... Την είχαν μεγαλώσει και δεύτερη φορά στα 1875, όπως έδειχνε μια πλάκα πάνω απ' την κυρία είσοδο. Στα 1928 θεμελιώθηκε απ' τους πατεράδες μας η καινούργια γύρω στην παλιά, πού εξακολούθησε να λειτουργεί για μερικά χρόνια, ώσπου ολοκληρώθηκε η νέα. Τότε κατεδάφι­σαν την παλιά κι άρχισαν να ευπρεπίζουν την καινούργια, πού χάρη στην ολόθυμη και συγκινητική ενίσχυση των χωριανών με παντοίες και πλούσιες εισφορές, τελειοποιήθηκε και άρχισε να λειτουργεί απ' τα 1954 και επίσημα απ' τα 1968. Σήμερα, όπως υψώνεται στην κορυφή του κυριότερου λόφου του χωριού ωραία και μεγαλοπρεπής, φαίνεται πραγματικός οίκος Θεού. Εδώ πρέπει να γίνει λόγος και να εξαρθεί το τι μπορεί να γίνει, όταν οι κάτοικοι ενός χωριού μονιασμένοι αποφασίσουν και θελήσουν! Η ολο­κλήρωση ενός έργου, όπως αυτό, πού οι θεμελιωτές του το ονειρεύτηκαν μεγάλο, ήτανε φυσικό να δημιουργεί σκέψεις και να γεννά φόβους ότι θα απαιτούσε και πολύν χρόνο, άλλα και τεράστια δαπάνη, πού δεν θα κατάφερναν να σηκώσουν οι κάτοικοι του χωριού... Μικροί όμως και μεγάλοι, άντρες και γυναίκες, φτωχοί και εύποροι έδωσαν περισσότερα από όσα μπορούσαν: χρήματα και είδη και προσωπική εργασία και με συντονιστή τον Εφημέριο Αθανάσιο Αλεξ.Πετρονικολό κατάφεραν να νικήσουν! Και νίκησαν μεγάλη νίκη και κατάφεραν ένα άθλο χωρίς να λυγίσουν, χωρίς να δειλιάσουν ως το τέλος. Ο Ναός της Πενταλόφου τώρα, διακοσμημένος εσωτερικά χωρίς να λείπει τίποτα, έγινε με τη βοήθεια των χωριανών, άλλα και άλλων ξένων πού τους ξεσήκωσε ο Εφημέριος, ένας Ναός πού δεν έχει τον όμοιο του. Εμείς πού, όταν ήμασταν μικροί, είχαμε τη μικρή Εκκλησούλα και στις μεγάλες γιορτές στριμωχνόμασταν για να χωρέσουμε, μπορεί τώρα να ... νοσταλγούμε, μα κάνουμε τη σύγκριση και νιώθουμε πόσο χρειαζότανε η νέα και ευρύχωρη και ωραία για τον πληθυσμό τού χωριού, πού σιγά - σιγά μεγάλωσε και ευλογούμε το ζήλο όλων εκείνων πού έδωσαν και δούλεψαν και μόχθησαν...

Στην παλιά Εκκλησούλα με τα πυκνά γύρω - γύρω στασίδια, πού κάθονταν σαν σε θρόνους οι πατεράδες μας θυμάμαι... τον γυναικωνίτη πίσω... και κάτω απ' αυτόν τη μεγάλη εξέδρα, το «παγκάρι» των Επιτρόπων, τα μεγάλα μπρούτζινα μανουάλια... τον μεγαλοπρεπή άμβωνα... το μικρό Ιερό Βήμα, από όπου έβγαινε και ευλογούσε ο γέροντας Παπα -Λαλαπάνος... τις μεγάλες εικόνες τού Τέμπλου, πού έτσι ψηλά όπως ήσαν δεν τις φτάναμε και χρειαζότανε να μας βοηθήσουν οι μανάδες μας για να ασπαστούμε: τον Παντοκράτορα, την Παναγία, τον Άη Γιάννη, τις εικόνες με το βλέμμα εκείνο πού μας παρακολουθούσε όπου κι άν στεκόμαστε γεμάτο καλοσύνη και προστασία. Και ας το εξομολογηθώ εδώ τώρα κι ας μη θεωρηθεί ασέβεια... Αυτές τις εικόνες, έτσι πού τις βλέπω τώρα ανηρτημένες στους τοίχους της Νέας Εκκλησίας, τις αισθάνομαι σαν πιο ωραίες... ώστε να μη με συγκινούν οι καινούργιες, πού έχουν πάρει τη θέση των παλαιών! Θυμάμαι τα δυό μικρά ψαλτήρια, από όπου έψελναν κατά καιρούς ιεροψάλτες (σαν να τους βλέπω...) πρακτικοί: Χρίστος Ζαγγανάς, Σπύρος και Γιάννης Καπώνης (αυτοί οι δυό ήξεραν και λίγη βυζαντινή μουσική...), Θανασούλας Κουτρούλης (αυτός δεν έλεγε τίποτες άλλο παρά τον Απόστολο), Μάκιας Τσορβατζής, Χρίστος Καταπόδης (επί χρόνια αριστερός ψάλτης και σήμερα ακόμα), ο Δημοσθένης Καπώνης, επί αρκετά χρόνια ψάλτης, πού απέδιδε με καταπληκτική πιστότητα και ακρίβεια συνθέσεις ιεροψαλτών, πού έφτανε να τις είχε ακούσει μια έστω φορά για να τις αποτυπώσει και να τις αποδώσει πρακτικά (αφού δεν ήξερε μουσική), μουσικοί: Κώτσος Γιαννόπουλος, Σπύρος Παπασωτήρης, Νίκος Τσορβαντζής με τη θαυμάσια φωνή, πού όταν έψελνε το «Άξιον εστίν» πλαγίου Δ' ήχου του Γ. Κανελίδου μας συγκλόνιζε... ο μουσικός και συνθέτης και θαυμάσιος άνθρωπος Γιώργος Μουσουλής και ο μουσικοδιδάσκαλος και συνθέτης Νικόλαος Τσιμπούκης με μια φωνή καταπληκτική, πού ερχότανε απ' τον Αστακό συχνά στο χωριό και έψελνε, ο Κλεώπας Αλεξ. Πετρονικολός και άλλοι ξένοι: Αντώνης Λεονάρδος, Γιάννης Καππές, Γιώργος Καππές, Νώντας Λαδάς, Γιάννης Φραγκαναστάσης, Μάκος Φραγκαναστάσης, Μήτσος Μπλαχούρης, Γρηγόρης Γαρδέλης, Θανάσης Δαμιανός, Γιάν­νης Μπερερής και άλλοι... Σ' αυτούς θα μπορούσα να βάλω και τον εαυτό μου, αφού δεν ήμουνα μόνιμος κάτοικος Πενταλόφου. Εδώ θα ήθελα να πω λίγα λόγια για τον Κλεώπα. Όσα χρόνια ήτανε στην Πεντάλοφο ψάλτης, σπάνια επαναλάβαινε τα ίδια! Πάντα και κάτι καινούργιο, κάποια καινούργια σύνθεση, «μάθημα» όπως λένε οι ιεροψάλτες τις μουσικές συνθέσεις. Δεν υπάρχει Χερουβικό, Άξιον εστίν η Μεγαλυνάριο, Κοινωνικό, Δοξολογία, Τρισάγιο, Καλοφωνικός Ειρμός απ' τις συνθέσεις μεγάλων 'Ιεροψαλ­τών Ανθίμου, Τσιμπούκη, Μισαηλίδου, Νικολάου Σμύρνης, Φωκαέως, Δανιήλ, Κεσσανιέως, Ιακώβου, Ραιδεστηνού, Βιολάκη, Γρηγορίου, Πέτρου Πελοποννησίου, Παπανικολάου, Μανουήλ, Βυζαντίου, Χουρμουζίου και άλλων, πού ήσαν άγνωστοι σε μάς ως τότε, πού να μην το έψαλε. Λειτουργίες μέσα στη μικρούλα Εκκλησία μας μεγαλοπρεπείς, λαμπρές σαν πατριαρχικές! Κοντά στον Κλεώπα βοηθοί εμείς και άλλοι απ' τα γύρω χωριά, πού τους δίδασκε βυζαντινή μουσική δωρεάν, όπως δωρεάν διδάχτηκε τη μουσική και την ψαλτική ο ίδιος απ' τον αείμνηστο Τσιμπούκη, πού αγαπούσε το χωριό μας και το επισκεφτότανε ταχτικά και λάμπρυνε τόσες φορές τις γιορτές μας και πού πέθανε στα 1943 σ' αυτό σε ηλικία 85 χρονών... Μια λαμπρή περίοδος για την Εκκλησία της Πενταλόφου, πού τη συνεχίζει τώρα ο γιος τού Κλεώπα Αλέξης, άριστος μουσικός και με φωνή θαυμάσια!

Κ' εδώ δυό λόγια για έναν αφανή εργάτη της 'Εκκλησίας: τον Γεράσιμο Φ. Κουλουρή. Χρόνια και χρόνια ο Μάκιας Κουλουρής την υπηρέτησε αμισθί.Ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει. Μια καταπληκτική κατάρτιση στην τυπική διάταξη για όποια λειτουργία και την πιο δύσκολη ακόμα από άποψη τυπικής διαδικα­σίας. Ένα άγραφο και ζωντανό «ημερολόγιο», σαν αυτό πού εκδίδει κάθε χρόνο η Εκκλησία της 'Ελλάδος και προβλέπει όλες τις περίπλοκες τυπικές περιπτώσεις και πού συμβουλεύονται τώρα οι Ιεροψάλτες. Ένας ιδεώδης «τυπικάριος», πολύτιμος σύμβουλος των Ιεροψαλτών του χωριού! "Απόσπασμα από το βιβλίο του Κωστα Αλεξ. Πετρονικολού Ποδολοβίτσα-Πεντάλοφος"